لوگوی وب سایت حقوقی ترانه احیاء

تصرف عدوانی ، نکات کلیدی ، راهکار و تجارب مفید

فهرست مطالب

تصرف عدوانی چیست ؟

  مطابق با ماده 158 قانون آیین دادرسی مدنی هرکسی که ملک ديگری را به نحو غلبه و عدوان (زور و اجبار) 

بدون رضايت مالک تصرف یا بهره برداری کند ، تصرف عدوانی مي‌گويند.

تصرف عدوانی به عبارتی دیگر به معنای از تصرف مالک بدون رضایت خودش می باشد.

مقصود از تصرف، سلطه و اقتدار عرفی است که شخص بر مالی دارد .

و مطابق ماده 308 قانون مدنی غصب، استیلا بر حق غیر است به نحو عدوان. اثبات ید بر مال غیر بدون مجوز هم در حکم غصب است.

بر اساس ماده ۳۰ قانون مدنی، مالک یک ملک، نسبت به ملک خود حق انتفاع و تصرف دارد. 

مگر اینکه موردی در میان باشد که قانون فرد را از تصرف در مال خود منع کرده باشد. 

بر اساس ماده ۳۱ قانون مدنی، هیچ مالی را نمی‌توان از تصرف صاحب و مالک آن خارج کرد مگر اینکه قانون اجازه این کار را داده باشد.

 

تصرف عدوانی چیست ؟

انواع تصرف عدوانی

تصرف عدوانی کیفری

مرجع رسیدگی به دعوای تصرف عدوانی کیفری، دادگاه کیفری دو ، یا دادسرا می باشد.

مطابق مادۀ ۶۹۰ قانون مجازات اسلامی عنصر قانونی جرم تصرف عدوانی را تشکیل می‌دهد. 

در موضوع تصرف عدوانی کیفری، پس از طرح شکایت ، قاضی موظف است مطابق قانون آیین دادرسی کیفری رسیدگی و تصمیم گیری نماید.

با توجه به ماده 690 قانون مجازات اسلامی ، تصرف عدوانی کیفری فقط در مورد اموال غیر منقول مانند ملک صدق می کند.

بنابراین شامل اموال منقول مانند خودرو نمی باشد.

تصرف عدوانی حقوقی

مطابق ماده 158 قانون آیین دادرسی مدنی «دعوای تصرف عدوانی عبارت است 

از ادعای متصرف سابق مبنی بر اینکه دیگری بدون رضایت او مال غیرمنقول را از تصرف وی خارج کرده 

و اعاده تصرف خود را نسبت به آن مال درخواست می‌نماید.»

تعریف تصرف عدوانی حقوقی شامل اموال غیر منقول می باشد ،

 مثلا اگر کسی خودرو یا موبایل و یا هرگونه اموال منقل دیگری را از تصرف شما خارج نماید

تعریف فوق شامل این موارد نخواهد شد .

 

تفاوت تصرف عدوانی حقوقی و کیفری

از تفاوت های بارز دعوای کیفری و حقوقی تصرف عدوانی این است که استماع شکایت کیفری منوط به احراز مالکیت شاکی می باشد
 و شکایت مزبور از غیر از مالک قابلیت استماع ندارد.
 در حالی که اقامه دعوای تصرف عدوانی حقوقی در صورتی قابل استماع است
 که خواهان دارای سابقه تصرف باشد و نیازی به اثبات مالکیت نیست.

شرط تحقق جرم تصرف عدوانی

همانطور که می دانید برای تحقق هر جرمی باید عنصر مادی صورت بگیرد.

بنابراین برای تحقق جرم تصرف عدوانی باید عنصر مادی جرم اثبات گردد .

  • فعل مرتکب : در جرم تصرف عدوانی فعل خارجی باید صورت بگیرد و شامل ترک فعل نخواهد بود.
  • بنابراین فعل صورت گرفته همان تصرف ملک دیگری است.
  • موضوع جرم : تصرف عدوانی کیفری شامل اموال غیر منقول می باشد.
  • مال متعلق به دیگری : در تصرف عدوانی کیفری باید مال متعلق به دیگری وجود داشته باشد و منظور از دیگری ، یک شخصیت حقیقی می باشد .
  • نتیجه مجرمانه : مطابق ماده 690 قانون مجازات اسلامی ، در تصرف عدوانی باید فعل تصرف مجرمانه صورت بگیرد ، 
  • در غیر اینصورت مشمول ماده فوق نخواهد بود.
 

عنصر معنوی جرم در تصرف عدوانی :

برای تحقق عنصر معنوی باید مرتکب به غیر قانونی بودن عمل خود واقف باشد .

مراحل و مدارک لازم برای شکایت تصرف عدوانی کیفری :

  • تنظیم شکایت اولیه : در این خصوص می توانید از خدمات مشاوره گروه حقوقی احیای عدالت استفاده کنید.

بنابراین مرحله اول تنظیم شکایت و تقدیم آن به مقام قضایی توسط دفاتر خدمات الکترونیکی قضایی توسط شما یا وکیل  متخصص دعاوی تصرف عدوانی می باشد.

پس از آن باید منتظر تایید شکایت و برگذاری جلسه دادرسی توسط مقام قضایی شهر یا استان خود باشید.

مجازات جرم تصرف عدوانی :

مطلبق ماده 690 قانون مجازات اسلامی مرتکب به حبس از یک ماه تا یک سال محکوم می شود.

مطابق رای وحدت رویه شماره 807 هیات عمومی دیوان عالی کشور جزای نقدی که در برخی از مقررات قانونی مانند بند ٢ ماده ٣ قانون وصول برخی از درآمدهای دولت مصوب 1373/12/28 با اصلاحات بعدی، به عنوان بدیل حبس و به منظور رعایت حال متهم پیشبینی شده است، 

ملاک تعیین درجه جرم نیست؛ بلکه در این موارد درجه جرم بر اساس مجازات حبس مقرر در قانون مربوط تعیین می شود.

 بر این اساس و با عنایت به ماده ٣۴٠ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ١٣٩٢ با اصلاحات و الحاقات بعدی،

 به لحاظ آنکه مجازات حبس مقرر در ماده ۶٩٠ قانون مجازات اسلامی مصوب ١٣٧۵ در خصوص مواردی که املاک و اراضی متعلق به اشخاص خصوصی باشد، 

به موجب ماده ١١ قانون کاهش مجازات حبس تعزیری مصوب 1399/2/23 به نصف تقلیل یافته و درجه ٧ است، 

به بزه مذکور به طور مستقیم در دادگاه کیفری دو رسیدگی می شود. بنا به مراتب، رأی شعبه دوازدهم دادگاه تجدیدنظر استان یزد

 که با این نظر انطباق دارد به اکثریت آراء صحیح و قانونی تشخیص داده می شود. 

این رأی طبق ماده ۴٧١ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ١٣٩٢ با اصلاحات و الحاقات بعدی،

 در موارد مشابه برای شعب دیوان عالی کشور، دادگاه‌ها و سایر مراجع، اعم از قضایی و غیر آن لازم الاتباع است.

 

شرط تحقق تصرف عدوانی حقوقی :

 اقامه دعوای رفع تصرف عدوانی حقوقی، منوط به سبق تصرف مدعی (داشتن سابقه تصرف قبلی خواهان) 

و لحوق تصرف خوانده (تصرف بعدی خوانده می باشد) لذا باید توجه داشت این دعوا مبتنی بر اثبات مالکیت نیست.

 به عبارت دیگر برای طرح این نوع دعوی در دادگاه لزوماً نباید سند مالکیت وجود داشته باشد و اثبات مالکیت ضروری نیست.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *